Eind 2014 heeft de gemeente Tilburg het (voormalige) Van Gend en Loos terrein (VGL-terrein) na aankoop van het laatste deel volledig in handen gekregen. Het terrein is 7,5 ha. groot, is centrum-stedelijk gelegen en maakt deel uit van de spoorzone. Na de aankoop is het VGL-terrein gedeeltelijk gesaneerd en in oktober 2015 is een zogenaamde regiegroep in het leven geroepen. Deze groep, bestaande uit diverse betrokken Tilburgers, heeft de leiding genomen in het ontwikkelingsproces van het spoorpark. De gevraagde burgerinitiatieven, waarvan er ruim 80 werden ingediend, zijn door de regiegroep beoordeeld waarna er een keuze is gemaakt voor 8 initiatieven, de zogenaamde kwartiermakers. Deze regiegroep, is omgevormd tot Stichting Spoorpark, heeft Roger Bueters van RESAproject als projectmanager in de arm genomen en heeft Esther Kruit van KruitKok Landschapsarchitecten gevraagd om een plan voor het park te maken waarin alle 8 kwartiermakers een plaats krijgen.
Begin 2017 is het Definitief Ontwerp van het Spoorpark goedgekeurd en is toestemming verleend tot voorbereiding van de uitvoering. Daarbij wordt een bijzondere constructie gemaakt aangaande de financiële middelen en continuïteitsborging. De belangrijkste structuren van het park van circa 7,5 hectare zijn de beide entreepleinen, de twee hoofdwegen en de waterstructuur.
De entreepleinen Oost en West worden gevormd door grote pleinen van gestort beton en straatbakstenen. Grote pergola-achtige constructies vormen een poort die de toegang tot het park benadrukt. In deze pergola’s zijn poorten en trellis opgenomen.
Een centrale betonnen boulevard verbindt de beide toegangspleinen met elkaar als centrale as. De boulevard is breed en wordt extra benadrukt door de over de gehele lengte aanwezige custom-made zitelementen. De hoofdroute vormt de centrale weg voor bezoekers en bevoorradingsverkeer.
De secundaire verbinding tussen de 2 pleinen wordt gevormd door middel van een halfverhard pad.
Door het gehele park is water een verbindende factor. Het ontstaat in het meest westelijke deel van het park middels een bron welke een Groene Vallei vormt en zo uitmondt in de grote retentievijver. In het Oostelijke plein ontstaat water vanuit een waterkunstwerk, mondt uit in een speelbeek voor kinderen en vormt middels een helofytenfilter een gesloten systeem.
Rod’or Advies is verantwoordelijk geweest voor bijna alle inrichtingsfacetten in dit stedelijke park. Reeds aangehaakt in de startfase van het Voorlopig Ontwerp en het opstellen van een globale inrichtingskostenraming is het volledige park uitgewerkt middels bestektekeningen, RAW-bestek en is een aanbesteding met EMVI-procedure doorlopen. Daarnaast zijn er diverse bijkomende processen begeleid. Een korte toelichting van een aantal onderwerpen:
Civiel Technisch ontwerp
Vanwege een strakke en krappe tijdsplanning is, in overleg met de landschapsarchitecte, een Civiel Technisch Ontwerp fase opgenomen. Het VO-matige ontwerp is hierdoor direct uitgewerkt tot een DO met een civieltechnisch karakter in plaats van een ontwerpmatig karakter. Daarmee zijn binnen de beschikbare tijd de DO fase en de concept bestekstekeningen ten dele samengevoegd en is eerder concreet met partijen overlegd.
Riolering
Hoewel het ogenschijnlijk een groen park lijkt, is het terrein in werkelijkheid een samengaan van nieuwbouw, verharding en groen. Ten behoeve van de diverse nieuwbouw panden binnen het park is een vuilwater rioleringsplan opgesteld.
Al het hemelwater in en langs de randen van het park wordt opgevangen en in het park verwerkt. Een uitgebreid hemelwaterriool is ontworpen wat uiteindelijk uitmondt in de vijver. Er zijn buffercapaciteitsberekeningen vervaardigd en het plan is dusdanig ontworpen en verwerkt in het bestek dat in de toekomst een aansluiting op De Blauwe Ader (Tilburg breed hemelwater opvang- en infiltratieplan) kan worden gemaakt.
Wegenbouw
Er zijn in het park diverse verhardingsmaterialen toegepast. Zo zijn er brede en smalle betonpaden met diverse afwerkingen. Dilatatieplannen en betondikten per belastingsituatie en fundering zijn specifiek uitgewerkt. Elementenverharding en halfverhardingen komen op diverse plaatsen voor. Groen parkeren middels speciale grasbetonstenen in patroon zijn gedetailleerd uitgewerkt in tekeningen en bestek.
Constructies
De stalen pergola’s, bruggen en waterkunstwerk zijn middels E&C contracten in de markt gezet. Er zijn partijen gezocht voor deze bijzondere bouwwerken, programma’s van eisen opgesteld en de begeleiding gedurende uitwerking van de bouwwerken en opdracht is verzorgd.
Door het gehele park zijn speciaal ontworpen zitelementen te vinden. Voor de ruim 700 meter betonnen zitelementen is toegezien op de vormgeving en productie, zijn op de tekeningen verwerkt en is de plaatsing binnen het RAW bestek geregeld.
Het park bevat naast de grote pergola-poorten ook een 10-tal kleine en grote loop- en rijpoorten. Elke poort is speciaal vormgegeven en uitgewerkt. Daarnaast zijn diverse kleinere en grote constructies, zoals een terrasvlonder en helofytenfilter, volledig technisch uitgewerkt.
Nutsvoorzieningen
De 7 kwartiermakers en enkele aanvullende partijen hebben allen hun behoefte aan nutsvoorzieningen. Water, elektra en in mindere mate gas zijn nodig voor alle nieuwbouw, het waterkunstwerk, de camping en de stalen pergola’s. Daarnaast is het park zelf voorzien van Openbare Verlichting.
In een vroeg stadium heeft Rod’or Advies met alle kabel- en leidingbeheerders contact gezocht, zijn de diverse wenstracés uitgestippeld en overlegd. Het leggen van hoofd- en distributieleidingen is aangestuurd en voor alle partijen in het park zijn de definitieve dan wel de bouwaansluitingen aangevraagd en begeleid.
Vergunningen
Voor diverse facetten van het park, zoals de bouwwerken, het kappen van bomen, een kleine sanering e.d. heeft Rod’or Advies de omgevingsvergunning opgesteld en ingediend. Door de ambitieuze en strakke planning is een zo volledig mogelijke indiening absoluut vereist en heeft veelvuldig contact met de vergunningsverlener van de gemeente Tilburg plaatsgevonden. Het speciale karakter, zijnde een burgerinitiatief onder toezicht en financieel beheer van de gemeente zelf, heeft ook vergunningstechnisch wat lastige vragen opgeleverd die in een 1-op-1 overleg met de verlener zijn opgelost.
Directievoering en toezicht
Vanaf oktober 2017 heeft Rod’or Advies de uitvoering van het park begeleid. Een rol die in het Spoorpark breder moet worden gespeeld dan normaal. Middels directievoering en toezicht wordt toegezien op een uitvoering conform bestek en tekeningen maar door de dynamiek van het park en de vele partijen daarbinnen heeft dit veel aansturing, regelwerk, coördinatie en overleg gevergd. Rod’or Advies heeft hierbij in nauwe samenwerking met RESAproject, de projectmanager namens de Stichting, gewerkt.
Beheerplan
Inmiddels is Rod’dor Advies door de Stichting Spoorpark gevraagd om een beheerplan voorzien van raming op te stellen. In samenwerking met KruitKok Landschapsarchitecten, Blom&Moors en de gemeente Tilburg worden de te beheren onderdelen benoemd, voorzien van maatregelen en het gewenste onderhoudsniveau. Met deze gegevens en de bijbehorende raming kan de Stichting afspraken gaan maken met diverse beherende partijen.